7 buoc thiet ke web

[caominhtho219]

BẢY BƯỚC THIẾT KẾ TRANG WEB ẤN TƯỢNG VÀ HIỆU QUẢ
Mặc dù việc thiết kế trang web đòi hỏi phải có nhiều khả năng về mỹ thuật, tuy nhiên vẫn có thể
đưa ra một quá trình thiết kế để có thể giúp bạn tăng khả năng tạo ra các trang web hiệu quả và ấn
tượng. Có thể nhiều người sẽ cho rằng việc đưa ra các bước trong quá trình thiết kế sẽ làm mất đi
quá trình sáng tạo, điều này có lẽ đúng đối với những nhà thiết kế giỏi, những người có quá trình
thiết kế và sáng tạo của riêng họ. Nhưng với những người không được đào tạo bài bản và thực hành
nhiều thì việc nghiên cứu xem người khác thiết kế và ứng dụng các bước đó như thế nào có thể sẽ
giúp ích rất nhiều cho họ.
Bước 1 : Phân tích người dùng và tự đánh giá chính mình
Nếu bạn không biết người dùng dự định là ai, thì tất cả việc thiết kế, cho dù có được thực hiện kĩ
lưỡng đến đâu cũng chỉ dẫn đến thất bại. Bạn cần phải biết các thông tin về người dùng như trình
độ, sở thích, các lĩnh vực quan tâm, cấu hình trang thiết bị, phần mềm, … để tránh đưa ra một trang
web vô tích sự.
Bạn cũng cần phải phân tích các mối quan tâm và khả năng của chính bạn. Bạn có khả năng thiết kế
các trang web có hiệu quả và ấn tượng không? Bạn có đủ trình độ chuyên môn để tạo ra được các
trang có lượng thông tin phong phú dựa trên các tài nguyên sẵn có không?
Sau đây là một số kĩ thuật giúp cho bước này :
1. Mô tả mục tiêu: Hãy xác định chính xác mục tiêu của trang này một cách ngắn gọn. Mục
tiêu cần được mô tả một cách súc tích, rõ ràng, không quá rườm rà, chi tiết.
2. Xác định vấn đề giải quyết: Từ mô tả mục tiêu ở bước trên, nêu ra các vấn đề cần giải quyết
để đạt được mục tiêu, tóm tắt phương pháp giải quyết, ...
3. Xác định người dùng: Liệt kê các đặc điểm của khách hàng như tuổi tác, nghề nghiệp, giới
tính, thu nhập, trình độ, vùng cư trú, cấu hình trang thiết bị, phần mềm, … vào một danh
sách để phân tích và xử lí sau này.
4. Liệt kê các nguồn tài nguyên: Bạn có sẵn những gì để hoàn thành công việc cả về mặt trang
thiết bị, công cụ phần mềm, … và cả về trình độ chuyên môn ? Bạn có thể làm được những
gì, và bạn sẽ nhờ giúp đỡ những gì ?
5. Xây dựng bảng tiến độ thực hiện: Xác định thời gian cần để hoàn thành sản phẩm với các tài
nguyên sẵn có, thời gian cần để thực hiện từng bước của quá trình, …
Bước 2 : Thiết kế các chức năng và cấu trúc trang
Có thể lúc này bạn rất muốn ngồi ngay vào máy và bắt tay vào việc xây dựng trang web nhưng
đừng vội! Hãy dành thời gian cho việc thiết kế các chức năng và cấu trúc của các trang chính, vì
đây là bước quan trọng nhất trong quá trình thiết kế. Sau đây là một số hướng dẫn để thực hiện
bước này :
1. Chọn cách làm việc sao cho có thể phác thảo thiết kế một cách thoải mái: Bạn có thể dùng
bút để vẽ sơ đồ trên giấy, hay có thể dùng các chương trình máy tính để phác thảo. Tuy
nhiên việc sử dụng các chương trình máy tính có thể sẽ làm hạn chế năng suất làm việc vì
các công cụ có sẵn thường bị giới hạn.
2. Việc thiết kế nên đi từ trừu tượng đến cụ thể: Việc đưa ra các chi tiết ngay từ đầu có thể sẽ
làm mất đi tổng quan của vấn đề. Phải xác định khung của chức năng trước rồi sau đó mới
lựa chọn nội dung để điền vào.
Bước 3 : Tìm cách trình bày ấn tượng và hiệu quả
Ngay cả một cấu trúc tốt nhất cũng sẽ thất bại nếu việc trình bày thông tin không trực quan và ấn
tượng. Một cách trình bày có ấn tượng và hiệu quả được đánh giá không chỉ bằng cách trông nó như
thế nào mà còn xem nó đóng góp như thế nào vào quá trình đạt mục tiêu ban đầu.
Sau đây là một số cách để tìm ra nguồn cung cấp cho các trình bày tốt:
1. Đưa ra càng nhiều cách trình bày từ khả năng của chính bạn. Luôn quan sát và sưu tập các
trình bày tốt đã đoạt giải, đã được nhiều người công nhận, hay các trình bày mà bạn thích, ...
2. Luôn cập nhật các thay đổi về công nghệ web. Bạn nên luôn có các tài liệu mới nhất về
HTML, cũng như các thông tin về các dạng tập tin và các thiết bị mới được hỗ trợ bởi các
nhà sản xuất.
3. Luôn ghi nhớ: Đối tượng đánh giá cách trình bày là người dùng chứ không phải bạn.
4. Thử càng nhiều giải pháp càng tốt và hãy ghi nhận các nhận xét, phản hồi của những người
cộng tác để hoàn chỉnh thiết kế.
Bước 4 : Xây dựng nội dung
Là một người thiết kế trang web, bạn có thể có hoặc không chịu trách nhiệm tạo nội dung (như văn
bản, hình ảnh, âm thanh, video, ..). Vì việc tạo nội dung thường không thể đợi đến lúc thiết kế hình
thành, bạn có thể tiến hành các bước sau để đảm bảo rằng nội dung và thiết kế của bạn là tương
thích với nhau:
1. Sửa đổi, hiệu chỉnh các nội dung đã có hoặc các nội dung mà bạn có quyền sửa.
2. Xin hỗ trợ và cố vấn của những chuyên gia đối với các chủ đề ngoài lĩnh vực chuyên môn
của bạn.
3. Thiết lập đường dây liên lạc giữa bạn (người thiết kế) và những người tạo nội dung. Đưa ra
các qui ước, các đặc tả cho nội dung như môi trường hỗ trợ, định dạng tập tin, cách nén, qui
ước đặt tên tâp tin, …
4. Đảm bảo càng nhiều thông tin càng tốt. Cần phải có sự kết hợp chặt chẽ giữa văn bản và đồ
họa, hình ảnh, âm thanh trong nội dung.
5. Tạo một cấu trúc cây thư mục hợp lí cho nội dung và thường xuyên sao lưu để đảm bảo an
toàn.
Bước 5 : Thiết kế và kiểm tra khung trang web
Trong khi đang tiến hành xây dựng nội dung, đây là lúc kiểm tra các chức năng và cấu trúc được
xây dựng trong bước 2 xem nó hoạt động như thế nào. Đây là bước mà bạn chuyển các mô tả về
chức năng, về thiết kế ban đầu sang một thể hiện là các trang web cụ thể. Sau đây là một số hướng
dẫn để thực hiện bước này :
1. Liên lạc với người quản trị server để xem việc tổ chức các tập tin như thế nào và các đặc tả
nào có sẵn. Cho người quản trị biết các loại tập tin nào mà bạn đang sử dụng chưa được hỗ
trợ.
2. Sử dụng các liên kết trong các trang tới các cấu trúc thư mục tương tự như cấu trúc thư mục
trên server.
3. Ghi nhận các ảnh thường được dùng trong việc truy xuất các trang thông thường để đưa vào
cache. Bằng cách này bạn có thể tăng tốc độ truy xuất các trang.
4. Thử nghiệm trên server để kiểm tra xem nó hoạt động đúng như thiết kế hay không.
Bước 6 : Đưa nội dung vào
Trong trường hợp tốt nhất, các khung dành cho văn bản và đồ họa sẽ được điền vào bằng nội dung
thực sự của nó một cách dễ dàng và ăn khớp. Tuy nhiên điều này hiếm khi xảy ra vì một lẽ, hình
ảnh và văn bản đưa vào có thể không vừa với khung thiết kế dành cho nó như dự định ban đầu. Cần
phải thêm một số thao tác nữa mới có thể thực hiện xong chuyện này.
Để việc đưa nội dung vào thật sự đơn giản, ăn khớp, cần phải giữ mối liên lạc tốt giữa các thành
viên liên quan như người thiết kế, người minh họa, người viết nội dung, người biên tập, và người
quản trị server, … Sau đây là một số hướng dẫn cho việc thực hiện tốt bước này :
1. Trước tiên hãy cho các trang hoạt động cục bộ, riêng lẻ để dễ kiểm tra, hiệu chỉnh, đánh giá,
...
2. Làm việc theo module, nghĩa là cho nhóm các trang liên quan nhau hoạt động trôi chảy
trước khi mở rộng ra.
3. Đừng ngại thay đổi một quyết định thiết kế trước đó. Có thể bạn đã giả định sai, hoặc là
công nghệ đã thay đổi vào lúc đưa nội dung vào, …
Bước 7 : Kiểm tra và đánh giá
Các trang hiệu quả nhất là kết quả của việc thiết kế và đánh giá cẩn thận. Một web site trị giá nửa
triệu đô la có thể có đến 70% tổng chi phí dành cho việc thiết kế và đánh giá. Sau đây là một số
bước để thực hiện việc này:
1. Kiểm tra hoạt động của các liên kết nội bộ và các nguồn tài nguyên.
2. Kiểm tra độ chính xác của các liên kết ngoại. Không có gì tệ hơn là các liên kết với các
trang bên ngoài không còn tồn tại nữa, hoặc là được chuyển đến nơi khác, hoặc là không còn
phù hợp nữa.
3. Thử các trang với nhiều trình duyệt khác nhau. Thực hiện điều này để kiểm tra tính tương
thích của trang với các trình duyệt, xem thử thiết kế trang đã tận dụng hết các hỗ trợ của
trình duyệt chưa, …
4. Thử các trang bằng nhiều cách kết nối khác nhau. Thử xem việc hiển thị các trang có ảnh
hưởng như thế nào nếu kết nối bằng mạng cục bộ, đường kết nối tốc độ cao, đường điện
thoại, …
5. Thử các trang ở tình trạng mức độ truy cập cao. Nếu server của bạn chạy tốt trong các giờ
cao điểm thì những giờ khác có thể chấp nhận được.
6. Thử các trang với nhiều dạng người dùng khác nhau. Nếu trang của bạn đề cập về các mối
quan tâm chung thì hãy tranh thủ thử trang web với những đồng sự, bạn bè, … Hãy ghi chú
và quan sát. Có thể bạn sẽ không cần thay đổi phiên bản của trang web nhưng bạn sẽ cần các
thông tin vì trang liên tục được cập nhật hóa.
Trên đây là các bước để giúp bạn có thể tạo các trang web tốt. Chúc các bạn thành công.
Lê Đình Duy
ldduy@fit.hcmuns.edu.vn